سیامر، عبدالحلیم. گزارش نهایی پروژه: جداسازی فیتوپلانکتون اسکلتونما از آبهای خلیج فارس. 1364.


دیاتومه‌ها نقش حساسی را در تغذیه آبزیان بازی می‌کنند. اسکلتونما گونه‌ای از این فیتوپلانکتونها است که باید با سلولهای عدسی شکل با حاشیه سلولی به صورت حلقه‌های زنجیر به یکدیگر متصل شوند. درون هر سلول دو کلروپلاست قابل تشخیص است.

نظر به اهمیت این فیتوپلانکتون در تغذیه لارومیگو هنگام تکثیر به دلیل کوچک بودن سایز آنها بین 7 تا 15 میکرون و بر اثر آزمایشات انجام شده لارومیگوی خانواده پنائید در مرحله زئوا تمایل بیشتری به خوردن این فیتوپلانکتون دارند. مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس بر آن شد تا آن را از آبهای خلیج فارس صید و جداسازی نموده و سپس خالص سازی کرده که خوشبختانه این پروژه با موفقیت به پایان رسیده است.

در اجرای این پروژه سه نوع محیط کشت گیلارد، ساتو و عمومی در ظروف پلاستیکی 500 سی سی تهیه شده سس ضمن عزیمت به دریا و توراندازی در مناطق مورد نظر به وسیله قایق موتوری و تور پلانکتون گیری با چشمه 55 و 5 میکرون، پلانکتونهای صید شده را به محیط کشتهای مذکور که دارای شوری یکسان با آب دریا بود انتقال دادیم. لازم به ذکر است که تور کشی در سطح به مدت 15- 30 دقیقه انجام پذیرفته، سس پلانکتونهای جمع آوری شده به آزمایشگاه منتقل گردید و با استفاده از میکروسکوپ و میکروپییت، فیتوپلانکتونهای اسکلتونما را جداسازی کرده و در لوله‌های آزمایش محتوی محیط کشت گیلارد قرار دادیم. برای حصول اطمینان بیشتر از جداسازی سلولهای سالم این عمل چندین بار صورت گرفت.

پس از ده روز که سلولهای سالم تقسیم شدند، تراکم بالا رفت مجددا در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار گرفتند که اگر ناخالصی در بین آنها باشد جداسازی و سلولهای خالص اسکلتونما حاصل گردد.

پس از بدست آوردن 10 سی سی استوک از فیتوپلانکتون اسکلتونما اقدام به کشت آنها در بطری 500 سی سی گردید. پس از بلوم اسکلتونما درون این بطریها مجددا به محیط گیلارد منتقل شدند. به این ترتیب که به ازاء هر 100 سی‌سی محلول کشت 2 سی سی استوک آماده شده، اضافه شد و این عمل در بلوهای بعدی به همین نحو انجام گرفت. کشت گسترده نیز با استفاده از استوکهای بدست آمده در مخازن 100 لیتری تولید شده از کشت مذکور جهت تغذیه لاروهای تکثیر شده میگو استفاده گردید. در این پروژه علاوه بر فیتوپلانکتون اسکلتونما، فیتوپلانکتونهای کلرلا و کیتوسروس نیز خالص سازی گردید و هم اکنون استوک خالص هر سه نوع فیتوپلانکتون درد آزمایشگاه تکثیر و پرورش مرکز تحقیقات بوشهر نگهداری می‌شود. در مناطق مورد بررسی آبهای ساحلی لستان بوشهر بود (بویه شمالی، روبروی شهرداری، خورپاتیل، خور بحر علیا، خور لشکری، سرتل، عیباسک و جفره) فاکتورهای شوری، دما و نور در این پروژه بیشتر از دیگر فاکتورها مد نظر قرار گرفت.