خورشید‌یان، کامبوزیا. نیامیمندی،نصیر. گزارش نهایی پروژه:برآورد ذخایر کفزی(آبهای استان بوشهر) با روش مساحت جایروب شده(1373-75). مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس .1376.


پروژه برآورد ذخایر کفزی خلیج فارس با روش مساحت جایروب شده در آبهای استان بوشهر(راس الشط تا خلیج نایبند) طی چهار(پاییز، زمستان، بهار و تابستان) به اجرا گذشته شد. گشت های تحقیقاتی این پروژه از پاییز 1373 شروع گردید. گشت زمستان نیز در همان سال انجام گردید ولی بدلیل مشکلات فنی شناور و درگیر در پروژه فانوس ماهیان گشت بهار که می بایست در سال 74 و پس از زمستان 73 صورت می‌پذیرفت و به بهار 75 موکول گردید. گشت تابستان این پروژه در موقع مقرر یعنی تابستان 74 به اجرا گذشته شد. مساحت منطقه مورد بررسی 2550 مایل مربع بود. در این پروژه مساحت های زیر متر و بالاتر از 50 نتر تحت پوشش قرار نگرفته اند. در مساحت مورد بررسی میانگین وزن توده زنده آبزی طی چهار فصل143/32 هزار تن زده شد. بالاترین تخمین زده شده در فصل تابستان و در حدود 36 هزار تن بوده است و پائینترین آن در فصل پاییز و 5/27 هزار تن می باشد. وزن توده زنده آبزی در فصل تابستان بیش از 32 هزار تن و در فصل بهار در حدود 33 هزار تن تخمین زده شد.

از آبزیان مورد بررسی گروه گونه‌ای پنجزاری ماهیان دارای بیشترین وزن توده زنده بور. طول کل این ماهیان در حدود 4-5 سانتیمتر می باشد. و از گونه های غیر تجارتی است که به مصرف مستقیم غذایی نمی‌رسد. از گونه‌های تجارتی ماهی کریشوو گوازیم دم رشته‌ای دارای بهترین وضعیت از نظر وزن توده زنده در چهار فصل بوده‌اند.

وزن توده زنده آبزی در اعماق در 50- 30 متر در دو منطقه کلات تادیر (منطقهD) دارای بیشترین میزان بوده است ولی بیشتر گونه‌هائیکه در منطقه واقع گردیده‌اند دارای ارزش اقتصادی چندانی نمی‌باشند و می‌توان گفت که آبهای کم‌عمق تر با توجه به گونه‌هائیکه در این مناطق _20-10و 30- 20 متر) زیست می‌کنند از نظر صیادی وضعیت مطلوبتری دارند. منطقه کلات تادیر که آبهای مطاف در واقع گردیده از نظر صید اقتصادی بهتر از مناطق دیگر می‌باشد و. منطقه دیرتا نایبند(منطقهE) دارای کم ارزشترین صید اقتصادی بوده است.

از گونه‌های مرغوب تجاری ماهی سنگسر نسبت به گونه‌هائی نظیر شوریده و حلوا سفید و شانک وضعیت بهتری دارد.ولی باید توجه داشت که تخمین زده شده هنگامی کامل است که وزن صید انجام شده در فصول مختلف به وزن توده زنده تخمین زده اضافه نمود. از طرف دیگر ذکر این نکته ضروری است که تخمین زده شده در این پروژه در مورد ماهیان صخره‌ای بسیار پائینتر از میزان واقعی آن می‌باشد.زیرا شناور تنها در این مناطق شنی و گلی قدرت تورکشی داشته و از جهت تخمین در مورد گونه هائیکه در این مناطق شنی و گلی زیست می‌کنند نزدیک به واقعیت می‌باشد.

فصل زمستان را از نظر صید ماهی می‌توان بهترین فصل سال دانست. گونه‌هائی نظیر ماهی شوریده، حلواسفید، سنگسر وهامور دارای بیشترین فراوانی(نظر شاخص c.p.u.e)در فصل زمستان بوده‌اند. حلواسیاه در بهار، سرخو در تابستان و کوسه چانه سفید و در بهار و تابستان فراوانی بیشتری نسبت به سایر فصول داشته‌اند.

فراوانی طولی تعداد از گونه‌ها نیز طی چهار فصل ثبت گردیده و در ماهی گوازیم دم، دم رشته‌ای، شا‌نک حلوا‌‌سفید، حلوا سیاه و گربه ماهی غول پیکر طولی چنگالی (FORK TOTAL ) اندازه گیری شد. و در فصول مختلف سال با توجه به فراوانی نمونه‌های بالغ و نوزدان طول گونه‌های یاد شده تفاوت‌هائی را نشان دهنده حضور نوزادان در منطقه و در زمانیکه در اندازه‌های بالا می‌باشد حضور بالغین را در منطقه نشان می‌دهد. اطلاعات مربوط به فراوانی‌های طولی کامل در گزارش آورده شده است.

بطور کلی می‌توان گفت که ذخایر گونه های مرغوبی نظیر حلوا سفید و سنگسر هنوز در معرض خطر جدی قرار ندارد اما وضعیت گونه‌های نظیر راشگو با خطر جدی روبرو است. همچنین با حذف ترال کف، گونه‌های غیر تجارتی کفزی نظیر سفره ماهیان بشدت در حال افزایش است. این موضوع بر رقابت غذایی بین گونه‌ها تاثیر خواهد گذاشت.