پذیر ،محمد خلیل.ساخت و بهینه سازی کیت مولتی پلکس تشخیص بیماری ویروسی لکه سفید (WSSV) در میگو. پژوهشکده میگوی کشور1400

با توجه به هدف گذاری تولید بیش 60 هزار تن میگو در پایان برنامه ششم توسعه (سال 1400)، آمار‌های بدست آمده از صنعت پرورش میگو در کشور تا کنون دال بر عدم دستیابی به این هدف بوده است. بررسی داده‌های بدست آمده از تولید میگو حاکی از آن است که متأسفانه در طی این سال‌ها به دلیل شیوع بیماری لکه سفید در برخی از استان‌ها وقفه‌های در تولید میگو در کشور ایجاد شده است با توجه به اینکه عامل ایجاد کننده این بیماری یک عامل ویروسی می‌باشد، امروزه از آن به عنوان مهمترین چالش تهدید کننده صنعت نام برده می‌شود. امروزه ضرر و زیان ناشی از این رویداد علاوه بر توقف 100 درصدی در تولید استان‌هایی همچون خوزستان باعث کاهش شدید تولید در دیگر استان‌ها شده است. به گونه‌ای که در سال گذشته تولید کراپ دوم در استان هرمزگان به میزان 60 درصد با کاهش همراه شده بود. لذا با توجه به اینکه این محصول به عنوان یک محصول صادراتی ارز آور محسوب می‌گردد عدم شناسایی به موقع بیماری لکه سفید شیوع آن منجر به کاهش 80 درصدی درآمدهای ارزی می‌گردد. از این رو تنها راه مقابله، شناسایی به موقع و پیشگیری از انتشار ویروس می‌باشد. اقدامات صورت گرفته در این راستا تاکنون شامل شناسایی کانون‌های بیماری از طریق کیت‌های تشخیص مولکولی توسط سازمان دامپزشکی کل کشور بوده است. لیکن با توجه به عدم وجود محصولات مشابه داخلی در کشور این اقدامات همواره وابسته به واردات کیت‌های تشخیصی به داخل کشور می‌باشد که لازمه آن خروج ارز از کشور می‌باشد. با توجه به نیاز بالای کشور به این محصولات همواره به دلیل گران بودن آنها هرساله تعداد محدودی کیت با صرف مبلغی بالغ بر 800 هزار دلار وارد کشور می‌گردد. لذا با توجه به مسائل مربوط به تحریم‌ها بویژه مشکلات مربوط به نقل و انتقال پول و کالا همواره بیم آن می‌رود که علاوه بر خروج ارز، به دلیل محدودیت‌های مالی دسترسی به محصول در زمان لازم میسر نباشد، که به طبع آن به دلیل انجام آزمایشات کافی ناشی از گران بودن هزینه انجام آزمایش و محدودیت در کیت تشخیصی، تشخیص به موقع عامل بیماریزا چه در مراکز تکثیر و چه در مزارع پرورش میگو منجر به خسارات جبران ناپذیری به صنعت میگو خواهد گردید. از این رو تولید یک محصول مشابه با قابلیت بالا باعث خواهد شد که علاوه بر جلوگیری از خروج ارز از کشور، محصولی تولید گردد که نسبت به کالای وارداتی هم از لحاظ قیمتی هزینه کمتری در بر داشته (200 دلار) و هم اینکه دسترسی به محصول در هر زمان و مکانی به راحتی مقدور باشد. شایان ذکر است که در فناوری بکار رفته در محصول تولیدی سعی خواهد شد که با استفاده از پرایمر‌های مختلف هم ژنوم و هم ساختارهای بیماریزای سویه‌های مختلف ویروس لکه سفید توسط پرایمر‌های چندگانه (مولتی پلکس) با قابلیت تشخیصی بالا شناسایی گردند.