حجت اله فروغی
درسالهای اخیر، به منظور کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از آبزی پروری، پرورش متراکم آبزیان از سیستم باز( همراه با تعویض مداوم آب) به سیستم بسته (تعویض آب کم و یا صفر) تبدیل شده است. در این میان، پرورش توام جلبک و سایر آبزیان به عنوان روشی برای افزایش تولید و بهبود کیفیت آب مد نظر قرار گرفته است. این تحقیق به منظور بررسی اثرات جلبک قرمز Gracilariacorticata وجلبک سبز Entromorpha flexuosa بر کیفیت آب ورشد میگوی پا سفید Litopenaeus vannamei در سیستم پرورشبدون تعویض آب در دو مرحله جداگانه انجام گرفت که هر مرحله 45 روز طول کشید، مرحله اول تحقیق (پرورش جلبک قرمز گراسیلاریا و میگوی پاسفید ) از ابتدای شهریور تا اواسط مهرماه و مرحله دوم ( پرورش جلبک سبز انترومورفا و میگوی پاسفید) از ابتدای آبانماه تا اواسط آذرماه1393 به طول انجامید. برای انجام هر مرحله از آزمایش از یک طرح فاکتوریل 3 × 2 با 2 سطح از تراکم میگو ( 25= 1S و 50 = 2S عدد میگو بر مترمربع) و 3 سطح از تراکم وزنی جلبک (0 = 1A ، 200 = 2A و 200 = 3A گرم جلبک در متر مربع) همراه با 3 تکرار استفاده شد ،پرورش جلبک¬هابر روی تور نایلونی با چشمه 10×10 سانتی متر انجام گرفت. تغذیه میگوها با استفاده از غذای ساخت داخل کشور ( حاوی 40% پروتئین و 5% چربی انجام گرفت . عوامل فيزيكي و شيميايي آب مثل pH ، اکسیژن، شوری و دما هر سه روز یکبار و میزان آمونیاک کل، نیتریت، نیترات و فسفات به صورت هفتگی اندازه گیری شدند. مجموع نیتروژن و فسفر (N و P )وارد شده به سیستم بر اساس مقدار وارد شده توسط آب ، زیتوده میگو، زیتوده جلبک ذخیره سازی و غذا و مجموع نیتروژن و فسفر (N و P) خارج شده نیز بر اساس مقدار محلول در آب، زیتوده میگو ، زیتوده جلبک برداشت شده و مقدار موجود در رسوبات محاسبه شد. در پایان دوره پرورش توام جلبک گراسیلاریا و میگوی پاسفید، بیشترین میزان آمونیاک کل، نیتریت،نیترات و فسفات در تیمار1A2Sمشاهده شد که به ترتیب 09/0 ± 8/2، 3/0 ± 82/11، 89/2 ± 43/92 و 06/0 ± 2/ 5 میلی گرم در لیتر بوده اختلاف آنها با سایر تیمارها معنی دار بود( 05/0 >P) . کمترین مقدار این ترکیبات در تیمار 3A1S مشاهده شد که به ترتیب 003/0 ± 027/0، 137/0 ± 231/4 ، 749/0 ± 236/44، 242/0 ± 437/2 میلی گرم در لیتربود. در این مرحله ، نرخ بقا ( 3/1± 7/94 %) و رشد ویژه ( 0/0 ± 97/1) میگو در تیمار 3A1S به طور معنی داری بالاتر از سایر تیمارها بود(P<0.05). در آزمایشات مرحله دوم (پرورش میگو و جلبک انترومورفا)، در پایان دوره پرورش در مرحله پرورش توام جلبک انترومورفا و میگوی پاسفید، بیشترین میزان آمونیاک کل و نیتریت(0/0± 024/ 0 و 117/0 ± 18/14 میلی گرم در لیتر) در تیمار1A2Sو بیشترین مقدار ،نیترات و فسفات ( 905/0 ± 91/63 و 17/0 ± 15/4 7/4 میلی گرم در لیتر) در تیمار 3A2S مشاهده شده که اختلاف آنها با سایر تیمارها معنی دار بود( 05/0 >P) . کمترین مقدار آمونیاک کل و نیترات( به ترتیب (0001/0 ± 013/0 و 804/0 ± 04/27 میلی گرم در لیتر) در تیمار 3A1S وکمترین مقدار نیتریت و فسفات (به ترتیب 079/0± 14/6 و 077/0 ± 101/2 میلی گرم در لیتر ) در تیمار 2A1S مشاهده شد میزان نیتریت، نیترات و فسفات به طور معنی داری در تیمارهای فاقد جلبک بالاتر از سایر تیمار ها بود( 05/0 >P). در پایان این دوره، نرخ بقای میگوی پاسفید در تیمارهای 2A1S و 3A1S به ترتیب 31/2 ± 92 % و 53/3 ± 3/89 % بود که بایکدیگر اختلاف معنی¬دار نداشته ولی با سایر تیمارها اختلافشان معنی¬دار بود (P<0.05). در این مرحله نرخ رشد ویژه میگو ( 0/0± 83/1)، در تیمار 3A1Sبه طور معنی داری بالاتر از سایر تیمارها بود(P<0.05).این تحقیق به وضوح نشان دادکه پرور ش توام میگوی L. vannamei و جلبک قرمز G.corticata و یا جلبک سبز E. flexuosa در سیستم بدون تعویض آب ، می تواند میزان تولید میگوی L. vannamei را افزایش داده و مقادیر قابل توجهی از میزان آمونیاک کل، نیتریت ، نیترات و فسفات جذب نموده و از این طریق میزان نیتروژن و فسفر موجود در آب و رسوبات را کاهش دهد که به نوبه خود باعث بهبود کیفیت آب می گردد.